क्रिप्टोकरन्सी (Cryptocurrency) म्हणजे काय?
क्रिप्टोकरन्सी (Cryptocurrency) ही एक डिजिटल पेमेंट प्रणाली आहे जी व्यवहारांची पडताळणी करण्यासाठी बँकांवर अवलंबून नसते. ही एक पीअर-टू-पीअर प्रणाली आहे जी कोणालाही पेमेंट पाठवण्यास आणि प्राप्त करण्यास सक्षम करू शकते.
वास्तविक जगात वाहून नेले जाणारे आणि देवाणघेवाण करण्याऐवजी, क्रिप्टोकरन्सी देयके विशिष्ट व्यवहारांचे वर्णन करणाऱ्या ऑनलाइन डेटाबेसमध्ये डिजिटल नोंदी म्हणून अस्तित्वात आहेत. जेव्हा तुम्ही क्रिप्टोकरन्सी फंड ट्रान्सफर करता, तेव्हा व्यवहार सार्वजनिक लेजरमध्ये नोंदवले जातात. डिजिटल वॉलेटमध्ये क्रिप्टोकरन्सी साठवली जाते. क्रिप्टोकरन्सीला त्याचे नाव मिळाले कारण ते व्यवहार सत्यापित करण्यासाठी एन्क्रिप्शन वापरते.
याचा अर्थ प्रगत कोडिंग क्रिप्टोकरन्सी डेटा वॉलेटमध्ये आणि सार्वजनिक खातेवहींमध्ये संचयित आणि प्रसारित करण्यात गुंतलेले आहे. एनक्रिप्शनचा उद्देश सुरक्षा आणि सुरक्षितता प्रदान करणे आहे. पहिली क्रिप्टोकरन्सी ही बिटकॉइन होती, जी 2009 मध्ये स्थापन झाली होती आणि आजही सर्वात प्रसिद्ध आहे. क्रिप्टोकरन्सीमध्ये जास्त स्वारस्य नफ्यासाठी व्यापार करणे आहे, सट्टेबाज काही वेळा किमती गगनाला भिडतात.
क्रिप्टोकरन्सी कशी कार्य करते?
क्रिप्टोकरन्सी ब्लॉकचेन नावाच्या वितरित सार्वजनिक लेजरवर चालतात, चलन धारकांनी अद्यतनित केलेल्या आणि ठेवलेल्या सर्व व्यवहारांचा रेकॉर्ड. क्रिप्टोकरन्सीची एकके खाण नावाच्या प्रक्रियेद्वारे तयार केली जातात, ज्यामध्ये नाणी निर्माण करणाऱ्या क्लिष्ट गणिती समस्या सोडवण्यासाठी संगणक शक्ती वापरणे समाविष्ट असते.
वापरकर्ते ब्रोकर्सकडून चलने देखील खरेदी करू शकतात, नंतर क्रिप्टोग्राफिक वॉलेट्स वापरून संग्रहित आणि खर्च करू शकतात. तुमच्याकडे क्रिप्टोकरन्सी असल्यास, तुमच्या मालकीची कोणतीही मूर्त वस्तू नाही.
तुमच्या मालकीची एक की आहे जी तुम्हाला विश्वासार्ह तृतीय पक्षाशिवाय एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे रेकॉर्ड किंवा मोजमापाचे एकक हलविण्याची परवानगी देते.
जरी Bitcoin 2009 पासून अस्तित्वात आहे, तरीही क्रिप्टोकरन्सी आणि ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानाचे अनुप्रयोग आर्थिक बाबतीत उदयास येत आहेत आणि भविष्यात अधिक वापर अपेक्षित आहेत. बॉण्ड्स, स्टॉक्स आणि इतर आर्थिक मालमत्तांसह व्यवहार अखेरीस तंत्रज्ञानाचा वापर करून व्यवहार केले जाऊ शकतात.
क्रिप्टोकरन्सीची उदाहरणे हजारो क्रिप्टोकरन्सी आहेत. काही सुप्रसिद्धांमध्ये हे समाविष्ट आहे: - बिटकॉइन: 2009 मध्ये स्थापित, Bitcoin ही पहिली क्रिप्टोकरन्सी होती आणि आजही ती सर्वात सामान्यपणे व्यापार केली जाते. हे चलन सातोशी नाकामोटो यांनी विकसित केले होते – ज्यांची नेमकी ओळख अद्याप अज्ञात आहे अशा व्यक्ती किंवा लोकांच्या गटासाठी हे टोपणनाव असल्याचे मानले जाते.
- इथरियम: 2015 मध्ये विकसित केलेले, इथरियम हे स्वतःचे क्रिप्टोकरन्सी असलेले ब्लॉकचेन प्लॅटफॉर्म आहे, ज्याला इथर (ETH) किंवा इथरियम म्हणतात. बिटकॉइन नंतर ही सर्वात लोकप्रिय क्रिप्टोकरन्सी आहे.
- Litecoin: हे चलन बिटकॉइन सारखेच आहे परंतु अधिक व्यवहारांना अनुमती देण्यासाठी जलद देयके आणि प्रक्रियांसह नवीन नवकल्पना विकसित करण्यासाठी अधिक वेगाने हलविले आहे. तरंग: Ripple ही एक वितरित खातेवही प्रणाली आहे ज्याची स्थापना 2012 मध्ये झाली होती.
- Ripple चा वापर केवळ क्रिप्टोकरन्सीच नव्हे तर विविध प्रकारच्या व्यवहारांचा मागोवा घेण्यासाठी केला जाऊ शकतो. त्यामागील कंपनीने विविध बँका आणि वित्तीय संस्थांसोबत काम केले आहे. बिगर-बिटकॉइन क्रिप्टोकरन्सी मूळपासून वेगळे करण्यासाठी त्यांना एकत्रितपणे “altcoins” म्हणून ओळखले जाते.
क्रिप्टोमध्ये गुंतवणूक करण्याचे इतर मार्ग देखील आहेत. यामध्ये PayPal, Cash App आणि Venmo सारख्या पेमेंट सेवांचा समावेश आहे, ज्या वापरकर्त्यांना क्रिप्टोकरन्सी खरेदी, विक्री किंवा ठेवण्याची परवानगी देतात. याव्यतिरिक्त, खालील गुंतवणूक वाहने आहेत:
बिटकॉइन ट्रस्ट: तुम्ही नियमित ब्रोकरेज खात्यासह बिटकॉइन ट्रस्टचे शेअर्स खरेदी करू शकता. ही वाहने किरकोळ गुंतवणूकदारांना शेअर बाजारातून क्रिप्टोशी संपर्क साधतात. बिटकॉइन म्युच्युअल फंड: निवडण्यासाठी बिटकॉइन ईटीएफ आणि बिटकॉइन म्युच्युअल फंड आहेत.
ब्लॉकचेन स्टॉक किंवा ETFs: तुम्ही ब्लॉकचेन कंपन्यांद्वारे क्रिप्टोमध्ये अप्रत्यक्षपणे गुंतवणूक करू शकता ज्या क्रिप्टो आणि क्रिप्टो व्यवहारांमागील तंत्रज्ञानामध्ये विशेषज्ञ आहेत. वैकल्पिकरित्या, तुम्ही ब्लॉकचेन तंत्रज्ञान वापरणाऱ्या कंपन्यांचे स्टॉक किंवा ईटीएफ खरेदी करू शकता. तुमच्यासाठी सर्वोत्तम पर्याय तुमच्या गुंतवणुकीची उद्दिष्टे आणि जोखीम घेण्याची क्षमता यावर अवलंबून असेल.
क्रिप्टोकरन्सी कशी साठवायची एकदा तुम्ही क्रिप्टोकरन्सी खरेदी केल्यावर, तुम्हाला ती हॅक किंवा चोरीपासून संरक्षित करण्यासाठी सुरक्षितपणे संग्रहित करणे आवश्यक आहे. सहसा, क्रिप्टोकरन्सी क्रिप्टो वॉलेटमध्ये संग्रहित केली जाते, जी तुमच्या क्रिप्टोकरन्सीच्या खाजगी की सुरक्षितपणे संग्रहित करण्यासाठी वापरली जाणारी भौतिक उपकरणे किंवा ऑनलाइन सॉफ्टवेअर असतात. काही एक्सचेंजेस वॉलेट सेवा प्रदान करतात, ज्यामुळे तुम्हाला थेट प्लॅटफॉर्मद्वारे स्टोअर करणे सोपे होते.
तथापि, सर्व एक्सचेंज किंवा ब्रोकर आपोआप वॉलेट सेवा प्रदान करत नाहीत. निवडण्यासाठी विविध वॉलेट प्रदाता आहेत. “हॉट वॉलेट” आणि “कोल्ड वॉलेट” या संज्ञा वापरल्या जातात:
हॉट वॉलेट स्टोरेज: “हॉट वॉलेट” क्रिप्टो स्टोरेजचा संदर्भ देते जे तुमच्या मालमत्तेच्या खाजगी की संरक्षित करण्यासाठी ऑनलाइन सॉफ्टवेअर वापरते.
कोल्ड वॉलेट स्टोरेज: हॉट वॉलेटच्या विपरीत, कोल्ड वॉलेट्स (ज्याला हार्डवेअर वॉलेट असेही म्हणतात) तुमच्या खाजगी की सुरक्षितपणे साठवण्यासाठी ऑफलाइन इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांवर अवलंबून असतात. सामान्यतः, कोल्ड वॉलेट्स फी आकारतात, तर गरम वॉलेट करत नाहीत.
क्रिप्टोकरन्सी फसवणूक आणि क्रिप्टोकरन्सी घोटाळे
क्रिप्टोकरन्सी घोटाळ्यांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
बनावट वेबसाइट्स: बोगस साइट्स ज्यात बनावट प्रशस्तिपत्रे आणि क्रिप्टो शब्दचित्रे दर्शवितात ज्यामध्ये तुम्ही गुंतवणूक करत राहिल्यास मोठ्या प्रमाणात परतावा मिळण्याची हमी दिली जाते.
व्हर्च्युअल पॉन्झी योजना: क्रिप्टोकरन्सी गुन्हेगार डिजिटल चलनांमध्ये गुंतवणुकीच्या अस्तित्वात नसलेल्या संधींना प्रोत्साहन देतात आणि जुन्या गुंतवणूकदारांना नवीन गुंतवणूकदारांच्या पैशाने पैसे देऊन प्रचंड परताव्याचा भ्रम निर्माण करतात. एका घोटाळ्याच्या ऑपरेशनने, बिटक्लब नेटवर्कने डिसेंबर 2019 मध्ये त्याच्या गुन्हेगारांवर आरोप लावण्याआधी $700 दशलक्ष पेक्षा जास्त जमा केले.
“सेलिब्रिटी” चे समर्थन: स्कॅमर ऑनलाइन अब्जाधीश किंवा सुप्रसिद्ध नावे म्हणून पोस करतात जे आभासी चलनामध्ये तुमची गुंतवणूक वाढवण्याचे वचन देतात परंतु त्याऐवजी तुम्ही जे पाठवता ते चोरतात. प्रसिद्ध व्यावसायिक व्यक्ती विशिष्ट क्रिप्टोकरन्सीला पाठिंबा देत असल्याच्या अफवा सुरू करण्यासाठी ते मेसेजिंग ॲप्स किंवा चॅट रूम देखील वापरू शकतात. एकदा त्यांनी गुंतवणूकदारांना खरेदी करण्यासाठी प्रोत्साहित केले आणि किंमत वाढवली की, घोटाळे करणारे त्यांचे भागभांडवल विकतात आणि चलनाचे मूल्य कमी होते.
प्रणय घोटाळे: FBI ऑनलाइन डेटिंग घोटाळ्यांच्या ट्रेंडबद्दल चेतावणी देते, जेथे फसवणूक करणारे लोक डेटिंग ॲप्स किंवा सोशल मीडियावर भेटणाऱ्या लोकांना आभासी चलनांमध्ये गुंतवणूक किंवा व्यापार करण्यास प्रवृत्त करतात. FBI च्या इंटरनेट क्राईम कम्प्लेंट सेंटरने 2021 च्या पहिल्या सात महिन्यांत क्रिप्टो-केंद्रित प्रणय घोटाळ्यांचे 1,800 हून अधिक अहवाल सादर केले, ज्याचे नुकसान $133 दशलक्षपर्यंत पोहोचले.
अन्यथा, फसवणूक करणारे कायदेशीर व्हर्च्युअल चलन व्यापारी म्हणून दाखवू शकतात किंवा लोकांना फसवण्यासाठी त्यांना पैसे देण्यासाठी बोगस एक्सचेंज सेट करू शकतात. आणखी एका क्रिप्टो घोटाळ्यात क्रिप्टोकरन्सीमध्ये वैयक्तिक सेवानिवृत्ती खात्यांसाठी फसव्या विक्री पिचांचा समावेश आहे. मग सरळ क्रिप्टोकरन्सी हॅकिंग आहे, जिथे गुन्हेगार डिजिटल वॉलेटमध्ये घुसतात जिथे लोक त्यांचे आभासी चलन चोरण्यासाठी साठवतात.
क्रिप्टोकरन्सी सुरक्षित आहे का?
क्रिप्टोकरन्सी सहसा ब्लॉकचेन तंत्रज्ञान वापरून तयार केल्या जातात. ब्लॉकचेन हे वर्णन करते ज्या पद्धतीने व्यवहार “ब्लॉक” मध्ये रेकॉर्ड केले जातात आणि वेळ मुद्रांकित केला जातो. ही बऱ्यापैकी गुंतागुंतीची, तांत्रिक प्रक्रिया आहे, परंतु त्याचा परिणाम म्हणजे क्रिप्टोकरन्सी व्यवहारांचे डिजिटल लेजर आहे ज्यात छेडछाड करणे हॅकर्ससाठी कठीण आहे.
याव्यतिरिक्त, व्यवहारांना द्वि-घटक प्रमाणीकरण प्रक्रिया आवश्यक आहे. उदाहरणार्थ, तुम्हाला व्यवहार सुरू करण्यासाठी वापरकर्तानाव आणि पासवर्ड टाकण्यास सांगितले जाऊ शकते. त्यानंतर, तुम्हाला तुमच्या वैयक्तिक सेल फोनवर मजकूराद्वारे पाठवलेला प्रमाणीकरण कोड प्रविष्ट करावा लागेल.
सिक्युरिटीज चालू असताना, याचा अर्थ असा नाही की क्रिप्टोकरन्सी हॅक करण्यायोग्य नाहीत. अनेक उच्च-डॉलर हॅकमुळे क्रिप्टोकरन्सी स्टार्ट-अप्सची किंमत खूप जास्त आहे. हॅकर्सनी Coincheck ला $534 दशलक्ष आणि BitGrail ला $195 दशलक्ष इतके मारले, ज्यामुळे ते 2018 मधील दोन सर्वात मोठे क्रिप्टोकरन्सी हॅक बनले. सरकार-समर्थित पैशाच्या विपरीत, आभासी चलनांचे मूल्य संपूर्णपणे मागणी आणि पुरवठा यावर चालते. हे जंगली स्विंग तयार करू शकते जे गुंतवणूकदारांसाठी महत्त्वपूर्ण नफा किंवा मोठे नुकसान उत्पन्न करतात.
आणि क्रिप्टोकरन्सी गुंतवणुकीला स्टॉक, बाँड्स आणि म्युच्युअल फंड यांसारख्या पारंपारिक आर्थिक उत्पादनांपेक्षा खूपच कमी नियामक संरक्षण दिले जाते. क्रिप्टोकरन्सीमध्ये सुरक्षितपणे गुंतवणूक करण्यासाठी चार टिपा ग्राहकांच्या अहवालानुसार, सर्व गुंतवणुकीमध्ये जोखीम असते, परंतु काही तज्ञ क्रिप्टोकरन्सीला तिथल्या धोकादायक गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक मानतात.
तुम्ही क्रिप्टोकरन्सीमध्ये गुंतवणूक करण्याची योजना आखत असाल, तर या टिप्स तुम्हाला शिक्षित निवडी करण्यात मदत करू शकतात.
संशोधन देवाणघेवाण: तुम्ही गुंतवणूक करण्यापूर्वी, क्रिप्टोकरन्सी एक्सचेंजेसबद्दल जाणून घ्या. असा अंदाज आहे की निवडण्यासाठी 500 पेक्षा जास्त एक्सचेंज आहेत. पुढे जाण्यापूर्वी तुमचे संशोधन करा, पुनरावलोकने वाचा आणि अधिक अनुभवी गुंतवणूकदारांशी बोला.
तुमचे डिजिटल चलन कसे साठवायचे ते जाणून घ्या: तुम्ही क्रिप्टोकरन्सी विकत घेतल्यास, तुम्हाला ती साठवावी लागेल. तुम्ही ते एक्सचेंज किंवा डिजिटल वॉलेटमध्ये ठेवू शकता. विविध प्रकारचे वॉलेट असले तरी, प्रत्येकाचे फायदे, तांत्रिक आवश्यकता आणि सुरक्षितता आहे. एक्स्चेंज प्रमाणे, तुम्ही गुंतवणूक करण्यापूर्वी तुमच्या स्टोरेज निवडी तपासल्या पाहिजेत.
तुमच्या गुंतवणुकीत विविधता आणा: विविधीकरण हे कोणत्याही चांगल्या गुंतवणुकीच्या धोरणासाठी महत्त्वाचे असते आणि जेव्हा तुम्ही क्रिप्टोकरन्सीमध्ये गुंतवणूक करता तेव्हा हे खरे ठरते. तुमचे सर्व पैसे बिटकॉइनमध्ये ठेवू नका, उदाहरणार्थ, तेच नाव तुम्हाला माहीत आहे म्हणून. तेथे हजारो पर्याय आहेत आणि तुमची गुंतवणूक अनेक चलनांमध्ये पसरवणे चांगले आहे.
अस्थिरतेसाठी तयारी करा: क्रिप्टोकरन्सी मार्केट अत्यंत अस्थिर आहे, त्यामुळे चढ-उतारांसाठी तयार रहा. तुम्हाला किमतींमध्ये नाट्यमय बदल दिसतील. तुमचा गुंतवणुकीचा पोर्टफोलिओ किंवा मानसिक आरोग्य हे हाताळू शकत नसल्यास, क्रिप्टोकरन्सी तुमच्यासाठी योग्य पर्याय असू शकत नाही.
क्रिप्टोकरन्सी हा सध्या सर्वत्र राग आहे, परंतु लक्षात ठेवा, ती अजूनही त्याच्या सापेक्ष बाल्यावस्थेत आहे आणि अत्यंत सट्टा मानली जाते. काहीतरी नवीन गुंतवणूक करताना आव्हाने येतात, म्हणून तयार रहा. तुम्ही सहभागी होण्याची योजना करत असल्यास, तुमचे संशोधन करा आणि सुरुवात करण्यासाठी पुराणमतवादी गुंतवणूक करा.
सर्वसमावेशक अँटीव्हायरस वापरून तुम्ही ऑनलाइन सुरक्षित राहण्याचा एक उत्तम मार्ग आहे. कॅस्परस्की इंटरनेट सिक्युरिटी तुम्हाला मालवेअर इन्फेक्शन, स्पायवेअर, डेटा चोरीपासून वाचवते आणि बँक-ग्रेड एन्क्रिप्शन वापरून तुमच्या ऑनलाइन पेमेंटचे संरक्षण करते.